Người xưa đã dạy,
cây có cội, nước có nguồn, chim có tổ và người có tổng. Ở đời không ai có thể sống
đơn lẻ, uống nước phả nhớ đến nguồn. Gia phả là lịch sử của dòng họ là di sản
tinh thần thiêng liêng của con cháu mãi về sau. Không phải ngẫu nhiên mà cuốn
gia phả lại trở nên ý nghĩa và thiêng liêng với mỗi người, mỗi gia đình và mỗi
dòng họ.
Hiểu một cách đơn
giản, gia phả là sách ghi chép lại lai lịch, thân thế và sự nghiệp của từng người
trong gia tộc theo thứ tự các đời. Mỗi dòng họ đều có gia phả để ghi lại những
người cùng truyền thống, các thế hệ tiếp nối nhau, kế thừa và phát huy truyền
thống tốt đẹp của dòng họ.Gia phả giúp cho
các thành viên trong dòng tộc nhớ một cách chính xác ngày giỗ của những người
trong dòng họ cũng như phần mộ để tiện cho việc hương hỏa và phát huy các truyền
thống tốt đẹp của dòng họ mình cũng như phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn
của dân tộc Việt Nam.
Nhìn về lịch sử mấy
nghìn năm của dân tộc, trải qua bao biến cố thăng trầm đã có lúc những cuốn gia
phả bị lãng quên nhưng nó không bao giờ biến mất và hiện nay khi cuộc sống ngày
càng phát triển của mỗi con người lại tìm lại nó để phục dựng và để phát triển.
Gia phả chính là
sợi dây vô hình gắn kết biết bao thế hệ trong một gia đình, một dòng họ. Trải
qua bao năm tháng đổi thay, đất nước với nhiều biến động lúc hòa bình khi chiến
tranh, dòng họ có lúc tập trung đông đủ có khi phải phân tán nhiều nơi nhưng
sâu trong tiềm thức của mỗi con người thì họ vẫn đau đáu nhớ về cội nguồn và tưởng
nhớ đến tổ tiên.
Gia phả là lịch sử
văn hóa của dòng họ. Đây là cơ sở để mỗi người có thể lần tìm về với gốc rễ, chắp
nối cội nguồn. Gia phả giữ vai trò quan trọng xuyên suốt trong việc củng cố gia
tộc, gia đình và giáo dục đạo đức cho con cháu, Bởi vì gia phả không chỉ giúp
cho con cháu biết được gốc gác của mình từ đâu, họ hàng của mình là ai, tổ tiên
ông bà mình như thế nào mà gia phat còn là lịch sử của tổ tiên nhiều đời truyền
lại, chứa đựng những nhiều mà ông bà tổ tiên, những thế hệ trước đó muốn gửi gắm
lại cho muôn đời sau
Gia phả là tinh
hoa và là cốt cách của dòng họ. Bởi lẽ trong một dòng họ nếu không có gia phả
thì không thể đảm bảo kỷ cương tôn ti trật tự trên dưới, không biết quan hệ họ
hàng và rồi không thể nhận ra nhau, quan hệ tình cảm mọi thành viên trong gia tộc
một ngày một rạn nứt và nhạt phai dần.
Hơn nữa, chính nhờ
gia phả mà các thế hệ con cháu biết chính xác về thông tin ngày tháng năm sinh,
năm mất của các bậc tiền nhân, các phần mộ và thể hiện hiếu thảo qua việc thờ
phụng gia phả. Gia phả là nguồn tài liệu quý giá để các thế hệ mai sau không bị
mất gốc, không bị khuyết phả và dù có đi đâu thì cũng luôn nhớ về nguồn cội của
mình. Thông qua gia phả mà mỗi người biết được vị trí của mình ở đâu và có thể
tra cứu tên tuổi của các bậc tiên nhân để tránh những trường hợp phạm húy như đặt
tên con mình trùng với người xưa.
Gia phả dòng họ
được xem như một cuốn bách khoa toàn thư trọn vẹn của một dòng họ, nó rất quan
trọng và không thể thiếu trong suốt quá trình hình thành và phát triển của một
dòng họ. Gia phả giúp kết nối các thành viên trong dòng tộc dù ở bất cứ nơi đâu
và đang làm công việc gì, nhất là trong điều kiện hiện nay khi các giá trị tốt
đẹp của truyền thống lại càng được phát huy cao độ hơn nữa.
