Phả đồ hay còn gọi
là cây phả hệ. Đây là hình thức biểu thị phả hệ theo sơ đồ để khi nhìn bào người
ta có thể nắm bắt một cách tổng thể mối quan hệ thế thứ trong họ tộc. Một phả đồ
có rất nhiều cách trình bày và với mỗi cách trình bày sẽ có những đặc trưng riêng.
Cụ thể:
Trình bày theo
hình cây
Đây là cách trình
bày một số người dựng phả trước đây hay dùng. Bắt đầu từ gốc là đời thứ nhất, mọc
ra các cành, cành phía trái là chi trên, cành phía phả là chi dưới. Tương tư vậy,
trong mỗi cành lại có các cành nhỏ phân chia từng lớp, từng tầng. Cách trình
bày này khá sinh động, người xem cũng khá dễ hiểu nhưng lại khó trình bày nhất
là với các họ lớn có nhiều đời.
Trình bày theo
vòng tròn đồng tâm
Ở cách làm này sẽ
vẽ các vòng tròn đồng tâm, cụ Tổ đời thứ nhất ở trung tâm, vòng thứ hai là đời
thứ hai, vòng thứ ba là đời thứ ba,... Hình thức này cùng dễ xem nhưng chỉ áp dụng
cho một gia đình ba bốn đời, còn họ tộc đông người thì rất khó thể hiện.
Trình bày theo sơ
đồ tổ chức
Đây là hình thức
phổ biến được nhiều người sử dụng. Có thể vẽ theo hai cách: theo chiều dọc và
theo chiều ngang.
Nếu vẽ theo chiều
dọc: đời thứ nhất đặt ở trên cùng, lan tỏa xuosng đời thứ hai, thứ ba, thứ
tư,...theo hàng ngang và tương ứng phía dưới. Trong mỗi hàng, người phía trái
là anh chị , người phía phải là em. Mối quan hệ trực tiếp được biểu thị bằng
mũi tên hoặc đường dẫn nối.nếu vẽ theo chiều ngang: đời thứ nhất đặt ở bên
trái, các đời tiếp theo lan tỏa sang phải theo hàng dọc chi trên ở trêm chi dưới
ở dưới.
Đặc điểm của hình
thức vẽ theo sơ đồ tổ chức là dễ theo dõi,
tình bày được một cách thổng thể, nhất là trong điều kiện sử công máy
tính công nghệ như hiện đại. Nếu đông có thể cắt ngang, cắt dọc trình bày các
sơ đồ nối tiếp nhau, người xem vẫn có thể theo dõi được toàn diện.
Trên đây là những
cách trình bày của phả đồ và những đặc trưng của từng cách trình bày. Hi vọng với
tất cả những gì chúng tôi chia sẻ trên đây có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về cách
trình bày phả đồ cũng như lựa chọn được cách trình bày khoa học nhất cho cuốn
gia phả của dòng tộc mình.
